1 | |
HStAOrient5a: 47r fevqa l‑arż olub [ve Şems zevāle qarīb olsa ẓıllı tamām taḥte l-arż olur]. Ol taqdīrce fevqa l-arż nıṣf‑i nehār // olur taḥte l-arż nıṣf‑i leyl olur. Ve arżın ẓıllı şekl‑i // maḫrūṭīdür. Qaçan Şems nıṣfu l‑leylde tamām taḥte l-arż olsa // şekl‑i maḫrūṭīnuñ arası semt‑i reʾsde olur yaʿnī vasaṭ‑i // semāda olur. Qaçan‑ki dāʾire-i ufqa qarīb ola // şekl‑i maḫrūṭī semt‑i reʾsden māʾil olur. Ol taqdīrce // żıyāʾ‑i Şems ile müstażā olan havā bize qarīb olur. // Sebeb‑i beyāż‑i ufuq budur. Baʿdehū tedrīcle Şems ufuqa qarīb // olduqça beyāż ḥumrete mübeddel olur. Ve Şemsüñ felek‑i bürūcda // bir noqṭa[dan] müfāraqat ėdüb ḥareket‑i ṭabīʿīyesi ile ol noqṭaya // tekrār ʿavdet ėdince devr ėden müddete sene-i şemsīye dėrler. // Ammā ibtidāʾ‑i seneyi reʾs‑i ḥamelden qılmışlardur. Ve müddet‑i sene-i şemsīye baʿẓılar // üçyüz altmış beş yevm ve rubʿ‑i yevm dėmiş[ler]. Baṭlamayos‑i ḥekīm üçyüz // altmış beş yevm beş sāʿat elli beş daqīqa on iki s̱āniyedür // dėmişler. Ve müddet‑i sene-i qamerīye üçyüz elli dört gün ve ḫams // ve südüs yevm ki on iki şehrdür şehr‑i qamerīye‑i ḥaqīqīye Qamerüñ [Şemsden] // müfāraqat ėdüb yine cemʿ olınca devr ėden müddetdür ki mā‑ // beyn‑i hilāleyn olur. Pes bu taqdīrce şühūr‑i seneden bir şehri // otuz bir şehri yigirmi ṭoquz olub eyyām‑i şühūr eyyām‑i [Marginal note 1:] ṣubḥ‑i ṣādıq ile kāẕibüñ […] // çoq sebeb yazılmışdur. Cümleden bu ḥaqqla qarīb // gelür baʿdehū ṣubḥ ile şefaq şeklinde // ve vażʿında müşābihlerdür zīrā // ṣubḥuñ evvel żiyāsı żaʿīf // ve ṭūlānī olur kāẕib dėrler // baʿdehū ʿarīż dėrler aña ṣādıq // dėrler baʿdehū ol şerḫ olur // ve āftāb ṭulūʿ ėder şafaq // bunuñ ʿaksidür zīrā // baʿde ġurūb‑i āftāb sürür // ḫalq ẓāhir olur baʿdehū // beyāż‑i ʿarīż ẓāhir olur // baʿdehū bārīnüñ ṭūlāya ẓāhir // olub bi l‑küllīye müntefī olur // ve tecrübe ile maʿlūm olmışdur // ki ibtidāʾ‑i ṣubḥ ve intihāʾ‑i // şafaqda āftābuñ inḥiṭāṭı // on derece olur ʿAlī Qudsī/Qavzī [?] // böyle dėmişdür. Min lehū. |